تلفیقی از مدل ابرکارایی با قضاوت های مدیریتی در ارزیابی عملکرد شعب بانک مسکن

مدل های DEA از آن جهت که دستیابی به شاخص کارایی را با در نظر گرفتن همزمان داده ها و ستانده های بنگاه تولیدی میسر می سازند، در سال های اخیر بسیار متداول شده اند. هر چند انعطاف پذیری مدل های مورد استفاده در روش DEA یکی از کلیدی ترین خصوصیات آنهاست و این ویژگی، زمانی که هیچ گونه اطلاعاتی در خصوص ضرایب در دسترس نباشد، می تواند مثمر ثمر واقع شود، اما برای نمونه های کوچک، مدل های فاقد محدودیت های وزنی، کارایی بنگاه ها را بیش از حد نشان می دهند و در برخی موارد تمامی بنگاه ها کارا هستند. همچنین، در بنگاه های اقتصادی، مدیران در بیشتر موارد دارای ترجیحاتی در خصوص اهمیت نسبی هر یک از عوامل هستند که می تواند به وسیله محدودیت های وزنی در مدل لحاظ شود. از این رو در این پژوهش از مدل های DEA با محدودیت های وزنی استفاده شده است که این وزن ها بر اساس نظرات مدیران حوزه ستادی بانک مسکن با تکمیل پرسشنامه و استفاده از فن تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و با حذف نظرات ناسازگار و ترکیب ماتریس نظرات مختلف کارشناسی به وسیله میانگین هندسی موزون صورت گرفته است. همچنین، به منظور متمایز نمودن بیشتر شعب و امکان فراهم نمودن زمینه ای برای رتبه بندی بهتر آنها از مدل های ابرکارایی استفاده شده است. نتایج این مدل که با استفاده از داده های آماری سال 1385 شعب بانک مسکن انجام شده حاکی از آن است که کارایی فنی 86 درصد شعب کمتر از 0.5 و از این تعداد، کارایی فنی 41 درصد شعب کمتر از 0.25 است.